Mình thực sự rất buồn khi một bạn nào đó mà mình chưa từng biết mặt gửi tin nhắn cho mình rằng "anh ơi có lẽ em bỏ IT anh ạ". Mình biết có nhiều bạn đang cảm thấy như thế, nhưng mình muốn hỏi các bạn rằng: "Trước khi các bạn muốn bỏ cuộc, đã bao giờ các bạn nghĩ đến lý do tại sao các bạn bắt đầu chưa?"
Nếu bạn là một người mới học lập trình hay là một người không có mấy hứng thú với ngành lập trình. Hoặc thậm chí là một người có niềm đam mê với lập trình nhưng bị gia đình ngăn cấm, bạn không có đủ bản lĩnh và động lực để theo đuổi ước mơ của mình? Thì mình nghĩ có lẽ bài viết này là dành cho bạn!
Thời thơ ấu
Vốn là 1 học sinh chuyên Toán của 1 trường top ở thành phố Hải Dương, có lẽ mình khá là may mắn hơn so với rất nhiều bạn khi mình đã nhận ra được niềm đam mê đặc biệt với công nghệ từ năm mình còn học lớp 7. Ngày đó, bố mẹ mình mua 1 dàn máy tính để cho mình và chị gái mình dùng chung. Vẫn nhớ đến chiếc máy tính đầu tiên mà mình sử dụng, chạy hệ điều hành Win XP huyền thoại, RAM thì cũng ngót nghét 2GB, chứ đâu có được full HD hay RAM 16GB như bây giờ =))))
Thời đó mình dùng PC chủ yếu cho vấn đề chính là nghe nhạc với chơi game. Lúc nào rảnh rỗi thì tháo linh kiện ra nghịch chơi =))) Đùa chứ đợt đó cứ 1 tuần là mẹ mình lại gọi thợ vào sửa máy tính 1 lần :v Sửa xong được vài ngày mình lại tháo linh kiện ra tiếp để xem bên trong có những bộ phận gì. Cơ mà khổ nỗi tháo ra xong quên mẹ nó cách lắp lại =)))) Thế là lại phải gọi thợ. Có lần vì tháo ra nhiều quá còn hỏng cả RAM, có lần khủng hơn thì còn die nguyên cả cái mainboard =)))
Đấy, tiếp xúc máy tính từ sớm, nhưng do nhà không có ai làm về IT nên gia đình cũng chẳng mong muốn mình sẽ vào làm trong ngành này, họ muốn mình làm bác sĩ để nối dõi truyền thống y học của gia đình (mẹ và chị gái mình đều là bác sĩ), rồi đến cả mấy ông hàng xóm cũng mong muốn mình làm bác sĩ chỉ vì cái suy nghĩ là nếu có mệnh hệ gì phải vào bệnh viện thì mình sẽ ưu tiên cho mấy ổng được khám trước =))) Lớn lên rồi ngẫm lại thì mới biết, họ đưa ra lời khuyên đối với mình chỉ vì cái mong muốn ích kỷ của bản thân họ chứ chưa 1 lần họ để ý xem mình thực sự muốn cái gì...
Mình từng có ước mơ thi vào Đại học Bách Khoa khoa Công Nghệ Thông Tin. Cái ngày mà mình chia sẻ điều này với gia đình và bị phản đối rất quyết liệt, từ đằng nội cho đến đằng ngoại. Chị gái mình còn lấy ví dụ là anh này anh kia là bạn của chị, tốt nghiệp ĐH Bách Khoa loại giỏi rồi ra trường không xin được việc xong cuối cùng phải về quê mở 1 quán nhỏ làm thợ sửa máy tính và cài win dạo =)))) Rồi cho đến các chú các bác bên ngoại, họ có thái độ rất gay gắt về vấn đề mình muốn theo lập trình. Nào là "vào ngành này thì phải thật giỏi thì mới có thể làm được", "mày không làm được ngành này đâu, đừng có mơ mộng viển vông",... Hàng loạt các câu từ tiêu cực được nói ra nhằm làm nhụt đi ý chí của mình.
Có 1 câu nói của Cynthia Occelli mà đến giờ mình vẫn rất tâm đắc:
Nhưng đợt đó, mình không có đủ sự cứng rắn để có thể nói lên những điều này...
Rồi cuối cùng, gia đình hướng mình theo ngành xây dựng vì có chú mình là giám đốc công ty xây dựng ở trong Đà Lạt để sau này cho dễ xin việc. Cái ngành mà nói thật là mình ghét cay ghét đắng, thậm chí là ngay từ hồi cấp 3 mình đã ghét cái môn hình học không gian và không bao giờ động bút vào nó. Đúng là ghét của nào trời trao của nấy =))))
Cơ duyên đến với lập trình
Suốt mấy năm học Đại học khoa xây dựng - chuyên ngành Công nghệ kỹ thuật xây dựng, nói thật là rất hiếm khi mình có mặt trên lớp, 1 kỳ có mặt trên lớp đúng 3 buổi, 1 năm là 6 buổi =))) và chỉ có mặt những lúc thi hết học phần, thậm chí thi giữa kỳ mình cũng bỏ luôn, gần như là mình trượt tất cả các môn ngoại trừ môn Toán cao cấp và Tin học cơ bản là mình được điểm A.
Mình dành gần như là toàn bộ thời gian để lên thư viện tìm sách về IT để đọc, có lúc thì ngao du ngoài quán net, lúc thì lên các group Toán học trên Facebook để giải các bài toán cấp 3 - bộ môn mà mình thực sự có niềm đam mê mãnh liệt với nó.
Có lẽ chính vì sự đam mê mãnh liệt với Toán học, năm 2015 mình đã biên soạn và xuất bản cuốn sách "Sáng tạo và giải phương trình, hệ phương trình, bất phương trình", đồng thời tặng kèm cuốn sách "Kỹ năng giải toán bằng máy tính CASIO" cũng do mình biên soạn cho những bạn đặt mua sách của mình.
Theo học ngành xây dựng được 3 năm, đợt đó mình đã đưa ra 1 quyết định mà có lẽ nó sẽ là 1 bước ngoặt lớn trong cuộc đời của mình. Mình quyết định bỏ học đại học để theo đuổi đam mê - đó là trở thành 1 lập trình viên chuyên nghiệp. Nói thế cho oai thôi chứ thật ra thì do nợ môn nhiều quá nên sắp bị đuổi học =)))) thôi thì nộp đơn xin thôi học trước cho nó đỡ nhục =))))
Trở về với quê nhà, bố mẹ cũng không có lời nào oán trách mình, chỉ bảo 1 câu: "Thôi không học được thì về nhà kiếm việc gì đó mà làm, đỡ tốn tiền của bố mẹ". Nghĩ cũng thấy thương bố mẹ, mình cũng lao đầu đi làm công nhân, tối về thì tự học thêm về lập trình qua các video và bài giảng trên mạng. Càng học càng thấy ham. Cuối cùng mình bỏ luôn việc, dành toàn bộ thời gian mình có để đầu tư vào lập trình và đã nên duyên với ngành lập trình kể từ đó...
Những khó khăn trên con đường mình theo đuổi đam mê
Khó khăn ư??? Nhiều chứ...
Do bỏ việc ở nhà học lập trình, nhưng mình cũng không chia sẻ điều này với bất cứ ai cả vì đã bị ám ảnh bởi những lời lẽ tiêu cực mang tính cấm đoán hồi còn nhỏ. Mẹ nhìn vào thì cũng chỉ nghĩ là mình nghịch máy tính, rồi chơi game. Do đó suốt ngày mình phải nghe những lời trách móc từ mẹ. Nào là... "Không đi làm đi cứ ở nhà ăn bám thế à",... rồi còn bị so sánh với "con nhà người ta". Cho đến 1 ngày, khi những áp lực tâm lý đã vượt quá giới hạn, mình bỏ nhà đi lên Hà Nội để lập nghiệp.
Ngày mình lên Hà Nội, trong túi chỉ có đúng 500k, 3 đêm ngoài đường mình đã phải ngủ gầm cầu - mà nói thật chứ cũng chẳng ai dám ngủ vì lạ đất lạ cái và sợ trộm cắp =))) Bố mẹ và chị gái gọi điện thoại cháy máy nhưng mình vẫn không nghe, bởi mình biết họ gọi là muốn thuyết phục mình về, do trước đó khoảng nửa năm cũng đã từng có lần mình bỏ nhà lên Hải Phòng rồi nhưng không tìm được việc. Mình không cho phép bất kỳ ai nói những câu làm nhụt chí mình nữa.
Đến ngày thứ 4, mình tìm được 1 công việc đó là làm bảo vệ (do bảo vệ ở trên HN được bao ăn ở). Mình vừa làm bảo vệ rồi đến tối lại tự học lập trình...
Được khoảng 4 tháng, mình bắt đầu tìm trung tâm về lập trình để đi học. Mình đăng ký được vào khóa học 1 tháng training free về PHP ở Hoàng Quốc Việt.
Nhớ lại đến ngày đó mình lại có chút đượm buồn, cái ngày mà trong túi mình không có đến nổi 7k để bắt xe bus, mình cuốc bộ hơn 7km từ Đào Tấn sang Hoàng Quốc Việt để học rồi lại cuốc bộ hơn 7km để về đi làm. Tối làm 12 tiếng đêm, sáng ngủ được 4 tiếng, dậy chạy vội đến công ty ăn tạm bát cơm rồi lại cuốc bộ để đi học. Nghĩ lại cũng không biết từ đâu mà mình lại có nghị lực lớn như thế nữa, chắc có lẽ... là vì đam mê.
Kết thúc khóa training, mình nhận thấy những kiến thức mà mình tự học cũng khá vững. Khi đó, mình đã có thêm tự tin để gửi CV đi thực tập mà không đăng ký vào học chính thức nữa. May mắn thay, mình pass phỏng vấn vào 1 công ty về lập trình website và chạy quảng cáo có trụ sở bên Đống Đa.
Mình lại tiếp tục hành trình tối đi làm 12 tiếng đêm để kiếm tiền trang trải cuộc sống, sáng ngủ 4 tiếng và đến chiều lại đi thực tập.
Nhớ lại đến thời đó, đó cũng là năm đầu tiên mà mình không ăn tết ở nhà vì muốn kiếm thêm chút thu nhập để có thể có đủ tiền thuê phòng trọ và chi tiêu sau khi mình bước chân sang hẳn ngành lập trình.
Thực tập được gần 1 tháng, ngày hôm đó, mình đã kiệt sức do thức thâu đêm suốt gần 2 tháng, sáng thì ngủ ít và chiều lại đi làm, mình đã ngất ngay tại công ty.
Sau khi tỉnh dậy, cảm xúc mình như vỡ òa, mọi mệt mỏi trước đó dường như tan biến khi sếp nói với mình 1 câu: "Em về sắp xếp ổn thỏa chỗ làm bảo vệ kia đi nhé, nghỉ chỗ đó đi rồi sang tháng vào công ty đi làm chính thức", từ đó đã đánh dấu bước chân đầu tiên của mình trên con đường trở thành lập trình viên chuyên nghiệp.
Làm được tầm hơn 1 tháng, mình bắt đầu trở về thăm quê nhà. Đó là ngày đầu tiên mình trở về nhà kể từ ngày mình bỏ nhà lên HN lập nghiệp, và đó cũng là ngày tụ họp của cả gia đình và họ hàng nhà mình.
Ngồi trong 1 căn phòng đã được đặt trước tại 1 nhà hàng nhỏ dưới quê, mọi người bắt đầu hỏi mình: "thế giờ làm ở đâu", "làm nghề gì rồi",... Chưa đợi mình kịp nói, mẹ mình đã ngắt lời: "Nó lên HN chắc làm công nhân trên đó, giờ mới về"...
Một lát sau, mình bắt đầu trả lời: "Dạ thưa cô chú, bây giờ cháu đang là lập trình viên". Cả căn phòng bỗng dưng yên ắng đến lạ thường, dường như không còn có ai dám lên tiếng chỉ trích mình như hồi xưa nữa...
Kết
Trên đây là suốt quá trình thực tế mình đã trải qua trên con đường theo đuổi đam mê. Nói chung 1 phần cũng là duyên số, 1 phần là nghề chọn người, do ngành phù hợp hay không nữa. Cuộc đời không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng, con người không phải ai cũng có thể đồng cảm và thấu hiểu cho bạn. Vì vậy, mình có lời khuyên dành cho bạn: "đừng nên chia sẻ những quyết định của mình cho bất kỳ ai cho đến khi thực hiện được nó. Khi bạn thành công, bạn nói gì cũng đúng".
Thế giới là thay đổi, và thay đổi ngày càng nhanh, các bạn là những chiến binh mới, hãy nhanh tay mà nắm bắt, tương lai là của các bạn, cuộc đời này là của các bạn, đừng cầm bản đồ của người khác để dò đường đi của mình. Chúc các bạn thành công và luôn giữ lửa đam mê của mình!
